dönüşlü çatı ne demek? TDK anlamı ve açıklaması
isim, dil bilgisi
Fiilin etkisinin özneye yöneldiğini bildiren, çoğu kez -n-, bazen de -l- veya -ş- ekleriyle kurulan çatı: sevinmek (sev-in-mek), yorulmak (yor-ul-mak), sıkışmak (sık-ış-mak) vb.
Dilbilgisi Terimleri Sözlüğü - 1972
Türkçe: mutavaat, İngilizce: reflexive, Fransızca: voix réfléchie, pronominal, Almanca: Reflexiv
(Derleme., dönüşlü çatılı fiil, öze dönüşlü, edingen fiil) Eylemdeki kavramın özneye döndüğünü bildiren çatı. Türkçede bu çatı çok defa -n-, bazen de -l- veya -ş- çatı ekleriyle kurulur: Sevinmek (sev-i-n-mek) , taranmak (tara-n-mak) , dayanmak (daya-n-mak) , soyunmak (soy-u-n-mak) , giyinmek (giy-i-n-mek) , çekinmek (çek-i-n-mek) , yorulmak (yor-ul-mak) , yanılmak (yan-ı-l-mak) , alışmak (al-ı-ş-mak) , gelişmek (gel-i-ş-mek) vb.
Gramer Terimleri Sözlüğü - 2003
Türkçe: mutavaat, bina-i mutâvaat, İngilizce: reflexive, Fransızca: voix réfléchie, Almanca: Reflexiv
Fiildeki oluş ve kılışın doğrudan doğruya özneye dönüşünü gösteren, yani öznenin bir işi kendi kendine yaptığını belirten fiil çatısı. Türkçede bu çatı çoklukla -(I)n-/-(U)n- bazen de -(I)l-/-(U)l- ekleri ile kurulur: al-ın-, çek-in-, soy-un-, sev-in-, tut-un-; yer-il-, dur-ul-, tut-ul-, «âşık olmak», yan-ıl-, yor-ul-, al-ış-, gel-iş-, tut-uş-, ol-uş-, yet-iş-, yıl-ış- gibi.