hidrojen sülfür [Kimya Terimleri Sözlüğü (II) - 2007]
hidrojen sülfür [Veteriner Hekimliği Terimleri Sözlüğü]
İngilizce: hydrogen sulfur
Elektron transfer zincirinde sitokrom c oksidaz kompleksinden oksijene elektron transferini engelleyen madde.
Elektron transfer zincirinde sitokrom c oksidaz kompleksinden oksijene elektron transferini engelleyen madde.
Hidrojen sülfür (İngilizce: Hydrogen sulfide), renksiz, çürük yumurta kokusunda zehirleyici bir gazdır. 1796'da C. Louis Berthallet tarafından bileşiği meydana getiren elementler tâyin edildi. Formülü H2S şeklindedir.
Çok şiddetli zehir olan hidrojen sülfürün 10-5lik bir konsantrasyonda da kokusu hissedilebilir. Sıvılaştırılmış hidrojen sülfür elektriği iletmez. Kaynama noktası -60,75 °C, erime noktası ise -83,70 °C'dir. Havadan 1.19 defâ daha ağırdır. Kaynama noktasında yoğunluğu 0,993'tür. Suda ve alkolde oldukça çözünür. Yanıcıdır. % 4,5-45,5 oranında hidrojen sülfür içeren hava patlayıcıdır.
Hidrojen sülfür az miktarda petrolde, kaplıcalarda ve tabiî gaz kuyularında bulunur. Elementlerinden de elde edilen hidrojen sülfür laboratuvarlarda demir sülfür üzerine hidrojen klorür etki ettirmekle elde edilir. Saf hidrojen sülfür elde etmek için kalsiyum veya baryum, sülfür reaksiyona sokularak oluşturulur.
2015 yılı Ağustos Ayında çok yüksek basınç altında (150 GPa (1.5 milyon atm)) hidrojen sülfürün −70 °C (203 °K)'de süper-iletkenlik gösterdiği keşfedildi. Hidrojen sülfür bugüne kadar bulunmuş en yüksek Süperiletken dönüşüm sıcaklığına sahiptir.
Sistematik adı: Hidrojen sülfür
Diğer adları: Dihydrogen monosulfide, Dihidrojen sülfür, Kanalizasyon gazı, Sülfan, Kükürtlenmiş hidrojen, Sülfür hidrit, Hidrosülfürik asit, Hidrotiyonik asit, Sülfhidrik asit
Hidrojen Bileşikleri
Tanımlayıcılar
CAS numarası: 7783-06-4
PubChem: 402
EC numarası: 231-977-3
UN numarası: 1053
KEGG: C00283
ChEBI: 16136
RTECS numarası: MX1225000
SMILES:
InChI:
Beilstein: 3535004
Gmelin veritabanı: 303
ChemSpider: 391
3DMet: B01206
Özellikleri
Kimyasal formül: H2S
Molekül kütlesi: 34,08 g mol−1
Görünüm: Renksiz gaz
Koku: Çürük yumurta kokusu
Yoğunluk: 1.363 g dm−3
Erime noktası: −82 °C (−116 °F; 191 K)
Kaynama noktası: −60 °C (−76 °F; 213 K)
Çözünürlük (su içinde): 4 g dm−3 (20 °C)
Buhar basıncı: 1740 kPa (21 °C)
Asitlik (pKa): 7.0
Baziklik (pKb): 12.9
Tehlikeleri
R-ibareleri: R12, R26, R50
Parlama noktası: −82.4 °C (−116.3 °F; 190.8 K)
Öztutuşma sıcaklığı: 232 °C (450 °F; 505 K)
Patlama sınırları: 4.3–46%
ABD maruz kalma limiti (PEL): C 20 ppm; 50 ppm [10-dakika maksimum zirve]
 |
| NFPA 704: 440 |
Belirtilmiş yerler dışında verilmiş olan veriler, Standart sıcaklık ve basınçtadır. (25 °C, 100 kPa)
Formülü H2S, k.n. 59,6 °C olan, suda çok çözünen, çürük yumurta kokusunda, sulu çözeltisi nitel analizde, ağır metallerin çöktürülmesinde kullanılan renksiz bir gaz.