sodyum bikarbonat tdk sözlük anlamı nedir?
sodyum bikarbonat [Veteriner Hekimliği Terimleri Sözlüğü]
İngilizce: sodium bicarbonate
Karbonik asidin sodyum tuzu ve bunun hidratlandırılmış formları olup en az sodyum oranının belirtilmesi koşul olan ürünler. Asidoz tedavisi ve iyon tuzağı oluşturarak idrarı alkalileştirerek zehirlerin atılımında ilaç olarak kullanılır.
Karbonik asidin sodyum tuzu ve bunun hidratlandırılmış formları olup en az sodyum oranının belirtilmesi koşul olan ürünler. Asidoz tedavisi ve iyon tuzağı oluşturarak idrarı alkalileştirerek zehirlerin atılımında ilaç olarak kullanılır.
Sodyum bikarbonat (İngilizce: Sodium bicarbonate) ya da soda kimyasal formulü NaHCO3 olan bir kimyasal bileşiktir. Sodyum tuzlarından birisidir. Antiasit özelliği vardır. Kabartma tozu olarak da kullanılır. Suda çözünür. Beyaz katı kristal tozdur. Sodyum karbonat'ı andıran hafif alkali tadı vardır. Salin solüsyonu bileşiminde de kullanılır.
IUPAC adı: Sodyum hidrojen karbonat
Diğer adlar: Yemek sodası, Cep sodası, Kabartma tozu
Sodyum Bikarbonatın Tarihi
Eski Mısır’da doğal Natron çökeltileri,en çok sodyum karbonat dekahidrat ve sodyum bikarbonat içeren bir karışımdan oluşurdu.Natron hiyeroglif yazılar için boya olarak kullanılırdı.1791 yılında fransız kimyager, Nicolas Leblanc soda olarak bilinen sodyum karbonatı üretti.1846 yılında New York’lu iki fırıncı,John Dwink ve Austin Church sodyum karbonat ve karbondioksit den kabartma tozu üreten ilk fabrikayı kurdu.
Bu bileşik 1800 lü yıllarda Roman kaptan, Rudyard Kipling tarafından balıkları taze tutmak amacıyla kullanılmış ve o günden sonra ‘saleratus’ olarak anılmıştır.
Sodyum Bikarbonatın Üretimi
Sodyum karbonat, sodyum hidroksitin sulu çözeltisi ile karbon dioksitin reaksiyonu ile elde edilebilir.
CO2 + 2 NaOH --> Na2CO3 + H2O
Sodyum bikarbonat ise yeterince yüksek yoğunlukta karbondioksit ve su tepkimesi ile elde edilebilir.Sodyum bikarbonat bu yöntemde katı olarak çökelir.Kabartma tozu ticari miktarda benzer bir yöntem ile üretilmektedir.
Na2CO3 + CO2 + H2O --> 2 NaHCO3
Fizyolojik ve farmakolojik özellikleri
Yüzde 1,3'lük çözeltisi izotonik özelliktedir.Veteriner hekimlikte asidozis'in sağaltımında önem taşır.
Hiponatremi'nin sağaltımında kullanılır.
Hidrojen Bileşikleri
Tanımlayıcılar
CAS numarası: 144-55-8
PubChem: 516892
EC numarası: 205-633-8
DrugBank: DB01390
KEGG: C12603
MeSH: Sodium+bicarbonate
ChEBI: 32139
RTECS numarası: VZ0950000
SMILES:
InChI:
Beilstein: 4153970
ChemSpider: 8609
Özellikleri
Molekül formülü: NaHCO3
Molekül kütlesi: 84.0066 g mol−1
Görünüm: Beyaz kristaller
Koku: Kokusuz
Yoğunluk: 2.20 g/cm3
Çözünürlük (su içinde): 69 g/L (0 °C) - 96 g/L (20 °C) - 165 g/L (60 °C)
Çözünürlük (): %0.02 aseton, %2.13 metanol @22 °C. etanolde çözünmez
log P: −0.82
Asitlik (pKa): 10.329 - 6.351 (karbonik asit)
Termokimya
Standart formasyon entalpisi (ΔfH
Gibbs serbest enerjisi (ΔfG˚): −851.0 kJ/mol
Farmakoloji
AdminRoutes: Damar içi, oral
Yasal durum: {{{Legal_status}}}
 |
| NFPA 704: 001 |
Ana tehlikeler Ciddi göz tahrişine neden olur
Parlama noktası: Yanmaz
LD50: 4220 mg/kg (sıçan, oral)
Benzeyen bileşikler: Diğer anyonlar, Sodyum karbonat, Diğer katyonlar, Amonyum bikarbonat, Potasyum bikarbonat
Benzeyen bileşikler: Sodyum bisülfat, Sodyum hidrojen fosfat
Belirtilmiş yerler dışında verilmiş olan veriler, Standart sıcaklık ve basınçtadır. (25 °C, 100 kPa)
Özellikle kabartma tozu olarak kullanılan madde, karbonat (NaHCO3).