Doğa bilimleri (İngilizce: natural science), doğa olayları ile ilgilenen bilimdir. Konusu doğal gerçekliktir (realite). İnsan düşüncesinden bağımsız olarak var olan her şey doğal gerçekliktir. Fizik başta olmak üzere, maddeyi inceleyen kimya, canlıyı inceleyen biyoloji, gök cisimlerini inceleyen astronomi ve yerbilim, tabiat bilimlerinin temel alanlarıdır.
Bilimde, doğa bilimler rasyonalist çalışma ya da yasaların doğal kurallarından oluşur. Terim, doğa bilim sosyal bilimler ile bilimsel metodun insan davranışları üzerine uygulanması ve formal bilimler ile bilimsel metotlarla doğayı çalışan farklı metotları kullanmasıyla ayrılır.
Michelson–Morley deneyi ışık geçiren bir eterin içinden ışığın yayılmayacağını kanıtlamak için düzenlenmişti. Bu 19. yüzyıl kavramının yerine daha sonra Albert Einstein'ın özel görelilik kuramı geçirildi.
Doğa bilimleri olgusaldır. Doğada her an varolabilen olaylar zincirlerini, olguları inceler. Olgular arasındaki neden-sonuç ilişkisini inceleyerek doğanın yasalarına ulaşır. Olgusallık, deney ve gözlem yolu ile ulaşılan yasaları yine deney ve gözlem ile doğrulatmaktır. Ayrıca determinist olmalıdır.
Doğa bilimleri tümevarım yöntemini kullanır. Tek tek olaylardan ve olgulardan hareket edilerek genel doğa yasalarına ulaşılır.
Doğa bilimleri açıklayıcıdır. Amacı sadece anlamak değil, ayrıca açıklamaktır. Açıklama; bir olgu veya varlığı meydana getiren temel öğeleri, anlaşılır bir biçimde ortaya koymaktır. Doğa bilimleri anladığı her realiteyi tanım, yasa veya formül ile açıklamalıdır.
{tocify} $title={İçindekiler}
Kısa bakış
Doğa bilimlerini, Amerikan kimyager Gilbert Lewis ve Amerikan fizikçi kimyager Merle Randall,'ın 1923 yılında Termodinamik – ve Kimyasal Maddelerin Serbest Enerjisi' adlı ünlü yazılarıyla üç büyük dala ayırmışlardır:
- Mekanik, Elektrodinamik, ve Termodinamik
Açıklama
Doğa bilimleri geliştirilmiş bilimlerin temelidir. Bununla beraber doğa ve geliştirilmiş bilimler, sosyal bilimleri ve insanlığı bir elde, teoloji ve de sanatları diğer elde tutarak gelişmişlerdir. Matematik, istatistik ve bilgisayar bilimleri doğa bilimlerinden değildir, fakat doğa bilimleri olmadan temel hatlarını karşıyalabilirler.
Bu kullanımın yanında kelime daha eskilerde, günlük anlamıyla doğal tarihi karşılamak için kullanılmıştır. Bu anlamıyla, "doğa bilimleri" biyolojik bilimlerin yerine kullanılabilmiştir.
Doğa bilimleri
- Astronomi
- Biyoloji
- Botanik
- Zooloji
- Embriyoloji
- Sitoloji
- Mikrobiyoloji
- Moleküler Biyoloji
- Genetik
- Morfoloji
- Taksonomi
- Ekoloji
- Anatomi
- Histoloji
- Toksikoloji
- Biyokimya
- Kimya
- Organik Kimya
- Materyal bilimi
- Yer bilimleri
- Jeoloji
- Jeofizik
- Jeodezi
- Hidroloji
- Meteoroloji
- Pedoloji
- Litoloji
- Jeomorfoloji
- Coğrafya
- Okyanusbilim
- Toprakbilim
- Fizik
TDK sözlük anlamı nedir?
isim, çokluk
Konusu tabiat, tabiat olayları ve kanunları olan fizik, kimya, gök bilimi, biyoloji vb. bilimler, tabiat bilimleri.
Yöntembilim Terimleri Sözlüğü - 1981
Türkçe: tabii ilimler, İngilizce: natural sciences
Canlı ya da cansız özdeksel olayları konu alan, tümevarım yöntemiyle alanında yasa ve öndeyilere ulaşan bilgi dalları.
Felsefe Terimleri Sözlüğü - 1975
Türkçe: tabiî ilimler, tabiat ilimleri, İngilizce: natural sciences, Fransızca: sciences naturelles, Almanca: Naturwissenschaften
Nedensellik yasasına dayanmaları, matematiksel kuruluşları, değerleme yapmayan genelleştirici yöntemleriyle kültür bilimlerinden ayrılan, doğa araştırmalarına yönelik bilimler. // Doğa bilimleri: 1. Görevlerine göre: salt ve uygulamalı doğa bilimleri. 2. Konularına göre: canlı ve cansız doğanın bilimleri. 3. Yöntemlerine göre: a. matematiksel ve deneysel araştırmalar (fizik, kimya, dirimbilim, ruhbilim); b. betimleyici ve çözümleyici araştırmalar (bitkibilim, hayvanbilim, insanbilim), c. doğa tarihi ve doğa bilgisi (coğrafya, yerbilim, gökbilim) olarak ayrılırlar.
Biyoloji Terimleri Sözlüğü - 1998
İngilizce: Natural Sciences, Fransızca: sciences naturelle, Almanca: Natürliche Wissenschaften
Zooloji, botanik, jeoloji gibi bilim dallarını içine alan ve doğadaki hayvan, bitki ve yer ile uğraşan bilim dalları topluluğu. Tabiî ilimler.
Su Ürünleri Terimleri Sözlüğü - 2007
İngilizce: natural sciences
Zooloji, botanik, jeoloji gibi bilim dallarını içine alan ve doğadaki hayvan, bitki ve yerle uğraşan bilim dalları topluluğu, tabii ilimler.