Söylem çözümlemesi veya söylem analizi, bir uygulamalı dilbilim alanı ve sosyal bilimlerde kullanılan nitel, yorumlamacı bir araştırma yöntemi. Bu yorumlama faaliyeti dolayısıyla "eleştirel söylem çözümlemesi" veya "eleştirel söylem analizi" biçimlerinde de kullanılır. Söylem çözümlemesi eleştirel bir yaklaşımla; söylem aracılığıyla konuşucu tarafından gerçekleştirilen, aktarılan mesajı ve bununla beraber söylemi ortaya koyan kişi veya yapının ideolojisini açığa çıkarmakta kullanılır. Noam Chomsky'nin hocası Zellig Harris, bu kavramı 1952 yılında alan yazınında ilk kez kullanmıştır.
TDK sözlük anlamı nedir?
Hemşirelik Terimleri Sözlüğü - 2015
İngilizce: discourse analysis
Bir söylemin içine saklı biçimde bulunan ideolojik, hiyerarşik ve etik unsurların ortaya çıkarılarak söylemin temel unsurlarının belirginleştirilmesi amacına yönelik bir sosyal araştırma yöntemi, ##(meta anlatı)##, ##(yapı çözüm)##.