Hipotez (önsav) (İngilizce: hypothesis), bilimsel yöntemde olaylar arasında ilişkiler kurmak ve olayları bir nedene bağlamak üzere tasarlanan ve geçerli sayılan bir önermedir. Bilimsel bir ifadenin hipotez kabul edilebilmesi için sınanabilmesi gerekir. Deney ve testler sonucunda "sürekli olarak" varsayılan sonucu veren hipotezler "teori (kuram)" statüsünü alırlar.
Hipotez terim eski Latince "önermek" anlamına gelen "hipotithenai" kelimesinden köken almaktadır. Bilimsel bir hipotez farklı kişilerce ve bilimsel yöntemlerle sınanabilmelidir. Hipotezler genellikle geçmiş gözlemlere veya bilimsel teorilerden yapılan çıkarsamalara dayanır.
İstatistiki hipotez; tarafsızlık hipotezi, farksızlık hipotezi, sıfır hipotezi: Bu kavrama göre varsayılan değişkenler arasında farklılık yoktur. Bu tür hipotez bilimsel araştırmalarda yan tutmamanın gereğidir.
Araştırma hipotezi; farklılık hipotezi, alternatif hipotez: Araştırmada daha önceki bilgilerin veya gözlemlerin doğruluğunu saptamak üzere oluşturulan, değişkenler arasında önemli ilişki olduğunu varsayan ifadelerdir. Hipotezler bilimsel yöntemlerle sınanıp geçerliliği değerlendirilir. Hipotez birçok alanda kullanılır. Örneğin; Bir problem çözülmemişse, problemin sonlarında o problem doğruluğa ulaşmamışsa ya da gerçeklere dayalı gözlemlerin kurulmasında hipotez kullanılır.
{tocify} $title={İçindekiler}
TDK sözlük anlamı ve açıklaması nedir?
isim, Fransızca hypothèse
Varsayım.
Felsefe Terimleri Sözlüğü - 1975
bk. varsayım
İktisat Terimleri Sözlüğü - 2004
bk. önsav
Matematik Terimleri Sözlüğü - 1983
bk. varsayım.
Veteriner Hekimliği Terimleri Sözlüğü -
İngilizce: hypothesis
Araştırmanın başlangıcında henüz doğruluğu veya yanlışlığı kestirilemeyen bir öneri veya ön beklenti.
Tıp Terimleri Kılavuzu - 2010
varsayım
Hemşirelik Terimleri Sözlüğü - 2015
İngilizce: hypothesis
##(denence)##
İlaç ve Eczacılık Terimleri Sözlüğü - 2014
İngilizce: hypothesis
Deneylerle henüz yeter derecede doğrulanmamış ancak doğrulanacağı umulan kuramsal düşünce. #(faraziye)#, #(varsayım)#
Kelime Kökeni
Fransızca hypothèse "varsayım" sözcüğünden alıntıdır. Fransızca sözcük Eski Yunanca ʰypothésis ὑποθέσις ""alta koyma", temel, zemin, argümanın hareket noktası, varsayım" sözcüğünden alıntıdır. Bu sözcük Eski Yunanca títhēmi, the- τίθημι, θε- "koymak" fiilinden +sis sonekiyle hipo+1 önekiyle türetilmiştir.
Tarihte En Eski Kaynak
ipotez/hipotez [ Dil Tarih Coğrafya Fakültesi Dergisi (1943) ]
Bu kaynak kayıtlara geçmiş ve hipotez kelimesinin kullanıldığı yazılı ilk kaynaktır. Kullanımı daha öncesinde sözlü olarak veya günlük hayatta yaygın olabilir.