İfrit, İslam mitolojisinde güçlü ve zararlı olduğu düşünülen şeytanlara verilen isimdir. Cehennem cinlerinden bir grubun ismi olarak da inanılır. Negatif tasvirlerine rağmen, ifritler ahlaki bir düzlemde temelde kötü değildir; Tanrı'nın amacını bile gerçekleştirebilirler. Gerçekleştirdikleri kan intikamı alma yükümlülüğü ve intikam alma cinayeti gibi yükümlülükleri yine de acımasız olabilir. Çoğu, İblis'in en vefalı hizmetkarlarıdır.
 |
| Bir ifrit tarafından süslenen Makhan, Genceli Nizami'nin hamza şiiri için kullanılmış, Buhara, 1648. |
{tocify} $title={İçindekiler}
Etimoloji
İfrit, Arapçada bir tür zararlı cin anlamında kullanılır. İfrit, batılı filologlara göre Orta Farsça'da yaratık anlamına gelen Afrita kelimesinden türetilmiştir. Afritan, Afrikan ya da Afrikalı gibi kelimelerin de kökenini oluşturmaktadır.
İslami literatürde
İfrit kelimesi Kur'an ve hadislerde de kullanılan bir deyimdir.
“Cinlerden bir "ifrit", ‘Sen makamından kalkmadan ben onu sana getiririm. Gerçekten bu işe gücüm ve güvenim var.’ Dedi. Kitaptan ilmi olan kimse ise, ‘Gözünü açıp kapamadan, ben onu sana getirebilirim’ dedi. Onu yanı başına yerleşivermiş görünce, ‘Bu, dedi, şükür mü edeceğim, yoksa nankörlük mü edeceğim diye, beni sınamak üzere Rabbimin lütfundandır.”(27:39-40)
Şebekler dininde
Kuzey Irak'taki Şabak cemaati arasında, Adem'in yaratılmasından çok önce Ali'yi şeytani yapısı nedeniyle kızdıran belli bir ifrit hakkında bir hikâye vardır. Sonuç olarak, Ali ifrit'in kötülüğü için ifriti zincirledi ve onu yalnız bıraktı. Peygamberler geldiğinde, hepsine göründü ve serbest kalması için onlara yalvardı, ancak hiçbir peygamber ifritin zincirlerini kıramadı. Muhammed ifriti bulduğunda onu Ali'ye getirdi. Ali ifrit'e merhamet etti. Tanrı'nın iradesine teslim olması koşuluyla onu serbest bırakmaya karar verdi.
TDK sözlük anlamı ve açıklaması nedir?
(ifri:ti), Arapça ʿifrīt
1. isim, eskimiş Doğu masal ve efsanelerinde kötü, korkunç cin:
"Masalların ifriti gibi birdenbire içimde korkunç bir çehre canlandı." - Hüseyin Cahit Yalçın
2. isim, eskimiş, mecaz Öfkeli, ortalığı birbirine katan kimse.
3. isim, eskimiş, mecaz İçini kemiren, meşgul eden şey:
"İçimdeki bu ifriti öldürmek, sükûnumu bulmak için kendimle cenk ettim." - Hüseyin Cahit Yalçın
Kelime Kökeni
Arapça ˁifrit عفرت "bir tür zararlı cin" sözcüğünden alıntıdır. Arapça sözcük Orta Farsça (Pehlevice veya Partça) āfrīta "yaratık, mahluk" sözcüğünden alıntıdır. Bu sözcük Orta Farsça (Pehlevice veya Partça) āfrītan "yaratmak" fiilinden türetilmiştir. Daha fazla bilgi için aferin maddesine bakınız.
Tarihte En Eski Kaynak
[ Aşık Paşa, Garib-name (1330) : yir içinden hem çıkar ˁifrit yılan ]
Bu kaynak kayıtlara geçmiş ve ifrit kelimesinin kullanıldığı yazılı ilk kaynaktır. Kullanımı daha öncesinde sözlü olarak veya günlük hayatta yaygın olabilir.