 |
| İslam kaligrafisinde Zeyneb'in adı. |
Zeyneb bint Cahş (593 - 641), İslâm peygamberi Muhammed’in eşlerinden biri. Aynı zamanda Muhammed'in evlatlığı Zeyd'in eski eşidir.
{tocify} $title={İçindekiler}
Hakkında bilgi nedir?
- Doğum tarihi: 593
- Ölüm tarihi: 641
- Dini: İslam
- Evlilik:
Kimliği
Zeyneb bint Cahş, Muhammed'in halası Ümeyme bint Abdülmuttalib'in kızıdır. Dolayısıyla Zeyneb ve beş kardeşi, Muhammed'in ilk kuzenleriydi.
Zeyneb bint Cahş, yetenekli bir tabakçı ve deri işçisiydi. Paraya ihtiyacı kalmamasına rağmen işini yapmaya devam etti.
İlk kocasının adı bilinmemekle birlikte 622 yılında vefat etmiştir. O sırada Müslüman olan Zeyneb, kardeşi Abdullah ile birlikte, Medine'ye hicret edenler arasındaydı.
Zeyd bin Hârise ile evliliği
Ana madde: Zeyd bin Harise
Muhammed, Zeyd bin Hârise’yi evlat edinmişti. Ona Muhammed'in oğlu Zeyd denilmekteydi.
Zeyneb bint-i Cahş, ilk iman edenlerdendi. Muhammed O'nu azatlığı ve evlatlığı Zeyd bin Hârise ile, Hicret'in 5. senesi Zilkade ayında evlendirdi.
Zeyneb'in asil bir aileye mensup, kocası Zeyd'in ise daha önce bir köle ve sonradan hürriyetine kavuşan biri olması; eşler arasında statü farklılığı oluşturmuş, Zeyneb bint-i Cahş eş olarak Zeyd bin Hârise’ye ısınamamış, ailede şiddetli geçimsizlik baş göstermişti. Zeyneb bint-i Cahş, bu evliliği sürdürmek istemiyor, Muhammed'in isteği üzerine sabrediyordu. Zeyd bin Hârise, evliliklerinin birinci yılı dahi dolmamışken Muhammed'e, "Yâ Resûlallah! Ben, ailemden ayrılmak istiyorum" dedi. Muhammed “Hanımını tut ve Allah’tan kork.” diye cevap verdi.
Ancak Zeyd, Zeyneb’i boşadı.
Muhammed ile evliliği
Zeyneb bint-i Cahş'ın, iddeti (Zeyd bin Hârise'den boşandıktan sonra beklemesi gereken süre) dolmuştu ve 35 yaşındaydı. Muhammed'e bir gün eşi Aişe ile oturup sohbet ederken vahiy gelir:
Hani sen, Allah'ın kendisine nimet verdiği ve senin de kendisine nimet verdiğin kişiye: "Eşini yanında tut ve Allah'tan sakın" diyordun; insanlardan çekinerek Allah'ın açığa vuracağı şeyi kendi nefsinde saklı tutuyordun; oysa Allah, Kendisi'nden çekinmene çok daha layıktı. Artık Zeyd, ondan ilişkisini kesince, Biz onu seninle evlendirdik; ki böylelikle evlatlıklarının kendilerinden ilişkilerini kestikleri zaman, onlarla evlenme konusunda mü'minler üzerine bir güçlük olmasın..."(Ahzab Suresi: 37-38)
Tartışmalar ve yorumlar
Eleştiriler: Bu sure ve ayetlerle ilgili olarak vahyin Allah'ın arzularından ziyade Muhammed'in arzularını yansıttığı şeklinde eleştiriler yapılmıştır.
İslami yorumlar: Dini açıdan "Biz onu sana zevce yaptık" ayetiyle bağlantılı olarak, bu nikâhın Arap geleneklerini bozan ilâhi bir emir ve şer'î hüküm olduğuna inanılır. Bu hükmü toplumda yerleştirmek için Muhammed'in, Allah tarafından Zeynep ile evlendirildiğine inanılır.
İslam öncesi dönemde evlatlık, öz evlat gibi görülür, öz evladın bütün haklarına tabi tutulurdu. Bir evlatlığın hanımıyla evlenmek, geleneğe göre babaya yasaktı. Bu döneme ait evlat edinme anlayışını İslamiyet ortadan kaldırarak, evlatlık olanı sadece bir din kardeşi olarak kabul etmiş ve evlatlığın boşadığı kadını / kadınları nikâhlama hususunu manevi babalara helal kılmıştır. (Ahzab Suresi: 4-5)
Allah, evlâtlıklarınızı öz oğullarınız olarak tanımadı. Bu, mücerret sizin ağızlarınızdan çıkan bir sözden ibarettir. Hâlbuki Allah hak söyler ve kullarını doğru yola sevkle hidayette kılar. Evlat edindiğiniz kimseleri babalarına nispet edin...”(Ahzab Suresi: 4-5)
Ölümü
Muhammed'den sonra ilk vefat eden eşi Zeyneb bint-i Cahş olmuştur. Zeyneb, hicretin 20. yılında 53 yaşında iken ölmüştür. Cenaze namazını Ömer bin Hattab kıldırmıştır. Zeyneb bint-i Cahş, Muhammed'den 11 hadis rivayet etmiştir.
Ayrıca bakınız
- Muhammed eleştirisi
- Muhammed'in evlilikleri
Kaynakça
- wikipedia