oran ne demek? TDK anlamı ve açıklaması
1. isim Büyüklük, nicelik, derece bakımından iki şey arasında veya parça ile bütün arasında bulunan bağıntı; nispet, rasyo:
"Yerli oyunların çeviri oyunlara oranı değişti ve yükseldi." - Metin And
2. isim ► orantı.
3. isim Akıl yoluyla gerçeğe yakın olduğuna inanılarak verilen yargı, yapılan tahmin.
4. isim, matematik İki büyüklük, iki nicelik arasındaki bağıntı:
Üçün sekize oranı.
Gümrük Terimleri Sözlüğü - 1972
Türkçe: Nisbet, İngilizce: Rate, Fransızca: Toux
bk. vergi oranı.
Matematik Terimleri Sözlüğü - 1983
Türkçe: nispet, İngilizce: ratio, Fransızca: rapport, raison, Almanca: Verhältnis, Beziehung, Latin: ratio
İki sayının ya da iki çokluğun bölümü.
Güzel Sanatlar Terimleri Sözlüğü - 1968
Türkçe: nisbet, Fransızca: Proportion, Almanca: Proportion
(Resim, Heykel, Mimarlık) Resim, heykel ve mimarlık sanatlarında, parçaların etki yönünden birbirlerini değerlendiren büyüklükleri.
Yöntembilim Terimleri Sözlüğü - 1981
Türkçe: nisbet, İngilizce: ratio
İki değerin birbirine bölünmesiyle elde edilen göreli ölçüm.
Fizik Terimleri Sözlüğü - 1983
Türkçe: nispet, İngilizce: proportion, Fransızca: proportion, Almanca: Proportion
İki niceliğin bölümü.
Tecim, Maliye, Sayışmanlık ve Güvence Terimleri Sözlüğü - 1972
Türkçe: nisbet, İngilizce: rate, Fransızca: taux
1. İki özdek arasında değer, beraberlik ve eşitliği bildiren ölçü. 2. Ürem oranı.
Bilgisayar Terimleri Karşılıklar Kılavuzu - 2007
rate
Bilgisayar Terimleri Karşılıklar Kılavuzu - 2007
ratio
Veteriner Hekimliği Terimleri Sözlüğü -
İngilizce: ratio
İncelenen nüfusta belli bir sürede görülen iki olaydan birinci olay sayısının ikinci olay sayısına bölünmesiyle elde edilen değer.
Hemşirelik Terimleri Sözlüğü
İngilizce: ratio
1. Büyüklük, nicelik, derece bakımından iki şey arasında veya parça ile bütün arasında bulunan bağıntı, nispet. 2. Bir sağlık olayının diğerine göre ne boyutta olduğunu ifade eden değer. 3. Akıl yoluyla gerçeğe yakın olduğuna inanılarak verilen yargı, tahmin. 4. İncelenen örnekte bir değişken açısından farklı ya da özellikli bulunan olguların birbirine bölünmesiyle elde edilen değer, ölçüt.
Kelime Kökeni
Eski Türkçe yazılı örneği bulunmayan *or- "kesmek" fiilinden +An? sonekiyle türetilmiştir. Daha fazla bilgi için orak maddesine bakınız.
Tarihte En Eski Kaynak
- "ölçü, nispet, had" [ TDK, Tarama Sözlüğü (1300-1700) ]
- oranlamak "kestirmek, tahmin etmek" [ Cafer Efendi, Risale-i Mi'mâriyye (1614) : Ve oranlamak dahi kadîm türkîdir, şimdi istiˁmâl olunmaz. Anın yerine tahmîn istiˁmal ederler. ]
- orantı [ Geometri Terimleri (1937) ]
Ek Bilgi
Türkçe or- fiilinden türediği şüphesiz olmakla beraber ekin yapısı açık değildir. Modern Türkçeye ait +An partisip ekiyle birleştirilmesi düşünülemez. || Yeni Türkçe orantı sözcüğünde ada eklenen +tI eki Türkçede eşsizdir. Muhtemelen fiil eki olan +IntI ekinden serbest ilham yoluyla türetilmiştir.