otorite ne demek? TDK anlamı ve açıklaması
Fransızca autorité
1. isim Yaptırma, yasak etme, emretme, itaat ettirme hakkı veya gücü; yetke, sulta, velayet:
"Sakarya zaferi ile gazi ve müşir Mustafa Kemal Paşa tam otoritesini elde etmiştir." - Falih Rıfkı Atay
2. isim Siyasi veya idari güç.
3. isim, mecaz Çalışmalarıyla kendini kabul ettirmiş, başarılı kimse.
Tıp Terimleri Kılavuzu - 2010
yetkili
Tıp Terimleri Kılavuzu - 2010
uzman
Tıp Terimleri Kılavuzu - 2010
yetke
Hemşirelik Terimleri Sözlüğü
İngilizce: authority
1. Bir toplumun sosyal, kültürel ve hukuku yapısına uygun olarak ortaya çıkan meşru ve kurumsallaşmış güç kullanım şekli. 2. Örgütteki bireylerin istekli ve koşulsuz üstlerinin tali
Kelime Kökeni
Fransızca autorité "1. emir verme yetkisi, 2. amir, önder" sözcüğünden alıntıdır. Fransızca sözcük Latince auctoritas, t- "ağalık, şeflik" sözcüğünden evrilmiştir. Bu sözcük Latince auctōr "1. (bitki veya hayvan) yetiştiren, besleyen, 2. aşiret reisi, ağa, şef, 3. eser sahibi" sözcüğünden türetilmiştir. Latince sözcük Latince augere, auct- "büyümek, yetişmek" fiilinden türetilmiştir. Latince fiil Hintavrupa Anadilinde aynı anlama gelen yazılı örneği bulunmayan *aug- biçiminden evrilmiştir. Daha fazla bilgi için vahşi maddesine bakınız.
Tarihte En Eski Kaynak
[ Mehmet Bahaettin, Yeni Türkçe Lugat (1924) ]
Otorite veya yetke, herhangi bir konuda bir şeyin yeterliliğine herkesi inandırarak bir kişinin kendine sağladığı itaat ve güven; hâkimiyet ve emretme kudreti; yaptırım koyma ve kullanma gücüdür. Max Weber otorite tiplerini 3'e ayırır: geleneksel otorite, karizmatik otorite ve hukuksal (demokratik) otorite.
YanıtlaSilGeleneksel otorite, geleneklerin büyük saygı gördüğü, toplumsal düzenin ağır değiştiği toplumlarda ve kurumlarda görülür. Bunun gibi ortamlarda iktidarın kaynağı; gelenekler ya da yerleşik inançlardır.
Karizmatik otorite, önderin olağanüstü gibi görünen niteliklerinden doğar. İktidarın kaynağı, bizzat kişinin doğuştan sahip olduğuna inanılan özelliklerdir. Büyük bir kahraman ya da çok zor koşullar içinde toplumu çıkış yoluna sokabilmiş olan bir önderin iktidarının kökeninde karizmatik otorite bulunur. Çoğu zaman mantıkla araştırılmadan, onun olağanüstü niteliklere sahip olduğuna inanılır.
Hukuksal (demokratik) otorite, ne geleneklerden, ne de olağanüstü kişisel niteliklerden kaynaklanır. Bu tür otorite söz konusu olduğunda, iktidarın kaynağını akıl ve kurallar oluşturur. Kişiler belli kurallara göre iktidara gelir, belirli sınırlar içinde yetkilerini kullanır ve belirli kurallara göre iktidardan uzaklaşırlar.
Bu üç "meşru" otorite kaynağına, genelde meşru sayılmayan; kaba güce ve baskıya dayalı otorite de eklenebilir. Köklü siyasal rejim değişikliklerinin en azından başlangıç dönemlerinde, siyasal iktidarların ana kaynağını bu tür bir otorite oluşturur. Zamanla diğer otorite türleri devreye girer.