Esterleşme, esterler genel olarak karbon asitlerinden elde edilmektedirler. Burada karbon asitlerinde bulunan –OH grubu (alkol) bir –OR grubuyla yer değiştirmesi sonucunda oluşmaktadır. Esterleşme tepkimelerin gerçekleşmesi için ısının yanı sıra katalizör olarak da genellikle Sülfürik asit ve hidroklorik asit kullanılmaktadır. Aşağıdaki tabloda asit katalizörle tepkimesini gösteren bir şema görebiliriz.
Asit katalizörlü esterleşmeyi gösteren bir şema |
{tocify} $title={İçindekiler}
Asit katalizli esterleşmenin mekanizması
Yantaraftaki tabelada gördüğümüz gibi esterleşme gerçekleşirken farklı aşamalar sonucunda gerçekleşmektedir.
1.Basamakta asitin karbonil grubuna ortamdaki katalizörün yardımıyla yapısına bir Hidrojen (H) atomu katılmaktadır ve sonuç olarak bir karbokatyon iyonu oluşmaktadır.Bu basamak aynı zamanda asit katalizörlü esterleşme isminin verirlesinin sebebidir.Burada artı yükün diğer atomlara gönderilmesiyle izomerler oluşanbilmektedir.
Asit katalizli esterleşmeyi gösteren mekanizma 1.Basamak Karbon asite hidrojenin katılması ve karbokatyonun oluşması. |
2.Basamakta karbokatyon ortamdaki nükleofili kavrayara yapısına katmaktadır. Bu aşamada aynı zamanda esterleşmedi ikinci karbon atomuyla olan bağlar oluşmaktadır. Bu aşamada eş zamanlı olarak karbokatyonun yapısına eklenen nükleofilden bir hidrojen atomu koparak karbo katyon üzerinde bulunan alkole katılmaktadır.
Asit katalizli esterleşmeyi gösteren mekanizma 2.Basamak Karbokatyona nükleofilin katılması. |
3.Basamağın ilk etabında suyun ve ikinci etaptada Hidrojenin molekülden ayrılması sonucunda esterleşme tamamlanmış olmaktadır.
Asit katalizli esterleşmeyi gösteren mekanizma 3.Basamak ) Molekülden su ve hidrojenin uzaklaştırılması. |
Kaynakça
- Harold Hart (Autor), Leslie E. Craine (Autor), David J. Hart (Autor), Christopher M. Hadad (Autor); Nicole Kindler (Übersetzer): Organische Chemie, 3. Auflage, Wiley-VCH, Weinheim 2007, ISBN 978-3-527-31801-8, S.380-381
TDK sözlük anlamı nedir?
isim, kimya
Oksijenli asitlerle alkollerin birleşerek ester oluşturması.
Kimya Terimleri Sözlüğü - 1981
İngilizce: esterification, Fransızca: estérification, Almanca: Veresterung
Bir alkolün bir asitle birleşerek ester oluşturması.
Kimya Terimleri Sözlüğü - 2007
İngilizce: esterification, Fransızca: estérification, Almanca: Veresterung
Bir alkolün bir asitle birleşerek ester oluşturması.
Biyoloji Terimleri Sözlüğü - 1998
İngilizce: esterification, Fransızca: estérification, Almanca: Veresterung, Latin: aether: eter
Ester teşekkülü.
Su Ürünleri Terimleri Sözlüğü - 2007
Organik ve anorganik asitlerin alkollerle tepkimeye girmesi ve bu esnada su çıkışıyla gerçekleşen tepkime.
İlaç ve Eczacılık Terimleri Sözlüğü - 2014
İngilizce: esterification
Ester oluşumunu sağlayan tepkime.