Çarşaf, yatak takımı olarak tek başına veya çift halinde kullanılan, uzunluğu ve genişliği şilteden daha büyük olan ve şilte veya yatağın hemen üzerine, ancak battaniyelerin ve diğer yatak takımlarının (örneğin yorgan ve yatak örtüleri ) altına serilen bir üründür.
{tocify} $title={İçindekiler}
Tarih
Çarşaf terimi ilk olarak 15. yüzyılda kullanılmıştır. Çarşaflar geleneksel olarak beyazdı ve pamuk, keten veya ipekten yapılırdı. Günümüzde ise çeşitli renk ve desenler kullanılıyor.
![]() |
| Bir yatak çarşafı |
Stiller
Çarşaflar düz veya lastikli (fitted) olarak iki ana kategoriye ayrılır. Düz bir çarşaf, basitçe dikdörtgen bir kumaş tabakası iken, lastikli bir çarşafın dört köşesi ve bazen sadece alt tabaka olarak kullanılmak üzere elastik takılmış iki veya dört kenarı vardır. Lastikli çarşaf elastik bir ip yerine büzme ipi kullanılarak da sabitlenebilir. Takılı bir alt çarşafın amacı, yatak kullanımdayken şilteden kaymasını engellemektir.
![]() |
| Farklı renkli çarşaf çeşitleri |
Malzemeler
Pamuk ve pamuk karışımları pazara hakim malzemelerdir. En yaygın kullanımı pamuk ve polyester karışımıdır. Pamuk, emicilik ve yumuşak bir tutuş sağlarken, polyester dayanıklılık ve kırışmazlık sağlar. Nevresim üretiminde kullanılan diğer yaygın lifler arasında keten, ipek, Bitkisel ipek ve bambu, suni ipek, liyosel, Mikroteks veya Mikrofiber ve polipropilen bulunur. Polipropilen (olefin), düşük bir maliyetle üretilen ve tipik olarak acil barınaklarda veya hastanelerde tek kullanımlık örtü olarak kullanılan hipoalerjenik, eğrilerek bağlanmış bir malzemedir.
![]() |
| Dokumacılar, 2010 yılında Pakistan'ın Faisalabad kentinde geleneksel bir el tezgahında bir hastane çarşafı üretirken. |
İnşaat
Çarşafların kalitesi genellikleinç karesi başına düşen iplik sayısıyla ifade edilir. Genel olarak, iplik sayısı ne kadar yüksek olursa, çarşaf o kadar yumuşak olur, ancak ipliğin örgüsü ve türü, malzemenin "tutuşunu" etkileyebilir. Böylece daha düşük iplik numarasına sahip bir tabaka aslında daha yüksek numaraya sahip bir tabakadan daha yumuşak olabilir. Daha ince iplikler daha ince bir tabaka kumaş oluşturma eğiliminde olduğundan, iplik kalitesi çarşafların görünümünde ve dokunma hissinde de rol oynar. Kat, tabakanın ne kadar ağır hissettirdiği konusunda rol oynar. Kat, tabaka oluşturulurken kaç lifin birlikte büküldüğünü temsil eder. 2 katlı 300 ilmekli bir kumaş, tek katlı 600 ilmekli bir kumaştan daha ağır olacaktır.
En yaygın yapılar muslin, perkal, saten, flanel ve örme jarsedir. Düz bir dokumada çözgü ve atkı birer birer kesişir. Satenin birden fazla (genellikle 3-4) üst ipliği ve bir alt ipliği vardır.
Temizlik
Çarşaflar, düşük sıcaklıkta su ve kurutma ayarları kullanılarak haftada yaklaşık bir kez yıkanmalıdır. Kahve lekelerini, idrarı veya toz akarları gibi alerjenleri yok etmek için ılık su kullanılabilir. Kumaşın nefes alabilirliğini azaltan kalıntı bıraktıkları için yumuşatıcı kullanılması önerilmez.
çarşaf kelimesi ne demek TDK sözlük anlamı ve açıklaması nedir?
Farsça çāder + şeb
1. isim Yatağın üstüne serilen veya yorgan kaplanan bez örtü:
"Adam, üstü beyaz bir çarşafla örtülü sedyeyi dışarı doğru çekiyor." - Ahmet Ümit
2. isim Kadınların kullandığı ve baştan örtülen, pelerinli, eteklikli sokak giysisi; bürgü, bürük:
"Çabucak yatak odasına koştu, çarşafını giydi." - Peyami Safa
Kelime Kökeni
Farsça çādarşab چادرشب "gece örtüsü" sözcüğünden alıntıdır. Farsça sözcük Farsça çādar چادر "örtü" ve Farsça şab شب "gece" sözcüklerinin bileşiğidir. Daha fazla bilgi için çadır, şebboy maddelerine bakınız.
Tarihte En Eski Kaynak
çarçav [ Codex Cumanicus (1300) ]
çārşeb, vulg. çārşef/çārşaf [ Meninski, Thesaurus (1680) ]



