küp

 

küp ne demek? TDK anlamı ve açıklaması

küp (I)

isim, Arapça

Su, pekmez, yağ vb. sıvıları veya un, buğday gibi tahılları saklamaya yarayan, geniş karınlı, dibi dar toprak kap:

      "Ahırda kırık bir küpün içine, samanlarla çuvalların altına saklamış, gitti, getirdi." - Haldun Taner

küp (II)

Fransızca cube

1. isim, matematik Üç boyutlu, alanları birbirine eşit altı karenin dik açılarla birleşmesinden oluşan altı yüzlü geometrik şekil; mikâp.

2. isim Bir cismin hacim hesabında kullanılan ölçü birimi.

3. isim Bir sayının üçüncü kuvveti: (43)=4x4x4=64.

Geometri - 2000

122. Küp : Küp, içi boş olan ve içine bir şey alan cisimdir. Su küpü, pekmez küpü dediğimiz zaman içine su veya pekmez doldurulan ve onları alabilecek boşluk kendinde bulunan bir cisim anlarız. Küpe göre daha küçük olan kupa ve kap ta vardır. Küp, kap ve kupa türlü şekillerde olabilir.

Matematik Terimleri Sözlüğü - 1983

Türkçe: mikap, İngilizce: cube, Fransızca: cube, Almanca: Kubus, Würfel, Hexaeder, Diğer: Yun. kybos, Latin: cubus

1. Uzayda on iki ayrıtının tümü eş uzunlukta, yüzleri birbirine eşleşik dördüller olan altıyüzlü. 2. (…)nin, eş uzunluklu n sayıda kapalı aralığın çarpım kümesinden oluşan altkümesi.

Orta Öğretim Terimleri Kılavuzu - 1963

Fransızca: jarre

(tarım)

Matematik Terimleri Sözlüğü - 1983

İngilizce: cube, Fransızca: cube, Almanca: Würfel, Diğer: Az. kub

Üçboyutlu uzayda, tüm yüzleri kareler olan dik prizma.

Kelime Kökeni

küp (I)

Farsça kūp كوپ  "sarnıç, toprağa gömülen su veya şarap küpü" sözcüğünden alıntıdır. Farsça sözcük Aramice/Süryanice aynı anlama gelen gūbbā גובא  sözcüğü ile eş kökenlidir. Bu sözcük Akatça aynı anlama gelen gubbu sözcüğü ile eş kökenlidir.

Tarihte En Eski Kaynak: küb "sıvı şeyleri saklamak için toprak kap, çömlek" [ Divan-i Lugat-it Türk (1070) ]

Ek Bilgi: Sami kökenli bir sözcük olma ihtimali kuvvetli ise de, karş. Sanskritçe kumbhá कुम्भ(aynı anlamda), Eski Yunanca kúmbē κύμβη (büyük kadeh, kupa). • Arapça cubb (aynı anlamda) biçimi Aramca ubb eşdeğeridir.

küp (II)

Fransızca coupe "kesim" sözcüğünden alıntıdır. Fransızca sözcük Fransızca couper "kesmek" fiilinden türetilmiştir. Bu sözcük Geç Latince aynı anlama gelen colpare fiilinden evrilmiştir. Geç Latince fiil Latince colaphos "darbe" sözcüğünden türetilmiştir. Latince sözcük Eski Yunanca aynı anlama gelen kólaphos κόλαφος  sözcüğünden alıntıdır. Yunanca sözcük Hintavrupa Anadilinde yazılı örneği bulunmayan *kolə-bho- biçiminden evrilmiştir. Bu biçim Hintavrupa Anadilinde yazılı örneği bulunmayan *kel-1 "kırmak, kesmek" kökünden türetilmiştir.

Tarihte En Eski Kaynak: "giysi kesimi" [ Hüseyin Rahmi Gürpınar (1900) ]