ahududu

Ahududu Meyveleri

Ahududu ya da frambuaz (Rubus idaeus), gülgiller (Rosaceae) familyasından, yaz ve sonbahar mevsiminde kırmızı renkli ve tatlı meyveler veren bir bitki türü. Adı, ceylan anlamına gelen ahu ile dut kelimelerinden tamlamadır; harfiyen «ceylan dutu» anlamındadır.

Genelde ormanların açık verdiği yerlerde veya önceden yangın ya da ağaç kesimi ile açılan alanlarda büyür. Ahududu çiçeği, arılar için temel bir nektardır. Nemli iklime sahip bölgelerde kolayca üretilebilir ve kesilmedikçe kendiliğinden ürer.

İki türü ticari olarak mevcuttur: yazın çok kısa bir dönemde yetişen vahşi türü ve sürekli meyve veren türü.

Ahududu yaprakları, taze veya kurutulmuş olarak bitki çaylarında kullanılır. Yaprakları 3'lü veya 5'li gruplar halinde bulunur ve altları gümüş-beyaz renktedir.

{tocify} $title={İçindekiler}

Bilimsel sınıflandırması

• Âlem: Plantae (Bitkiler)
• Bölüm: Tracheophyta (Damarlı bitkiler)
• Sınıf: Magnoliopsida (İki çenekliler)
• Takım: Rosales (Güller)
• Familya: Rosaceae (Gülgiller)
• Oymak: Rubeae
• Cins: Rubus
• Tür: R. idaeus
• İkili adlandırma: Rubus idaeus
  

Ahududu Yetiştirilmesi

Ahududu, taze ürünler pazarı ve ticari işleme için yetiştirilir. Geleneksel olarak yaz sonu mahsülü olan ahududu, yeni bir teknoloji, çeşitlilik ve yenilikler sayesinde tüm yıl boyunca tüketilebilir. Ahududunun tam olgunluğuna erişebilmesi için bol güneş ışığına ve suya ihtiyacı vardır. Kuş dışkısı ile yayılan tohumlarla ahududular bahçelerde sık sık yabani ot olarak baş gösterirler.

Ahududuların yetiştirilmesine normalde kışın dip sürgünlerden başlanır. Bu sürgünler bir metre aralıklarla verimli, iyi kanalize edilmiş topraklara ekilmelidir. Dikimden önce toprağı derinlemesine kazarak ve gübre gibi organik maddeler ekleyerek hazırlayın.

İlk sene, bitkinin rezervlerini depolaması ve büyüyebilmesi için bütün çiçekler toplanır. İkinci seneden itibaren bir önceki senenin fidanları ilkbaharda çiçeklenecek ve yazın meyveler olgunlaşacaktır. İlkbahar ve yaz boyunca bitki iyi sulanır, fakat sonbahar döneminde su miktarı azaltılır. Bu, fidanların kışı geçirebilmeleri için sertleşmelerini sağlayacaktır.

Kış boyunca eski, çiçeklenmiş fideler toprak seviyesinde budanır. Yeni fidelerin de küçük ve zayıf olanları ayıklanır. Birbirilerine çok yakın büyüyen fideler sökülür, fidelerin arasında 10–15 cm mesafe olmalıdır. Çoğu ahududu çeşidinin kazığa bağlanması gerekecektir.

Ahududular kuvvetlidir ve biraz istilacı olabilirler. Bitkinin biraz uzağında sürgün verebilirler. İlkbaharda bitkinin sınırları işaretlenir ve bu bölge bir bel ile kazılır. Bu işlem sürgünleri ayıracaktır. Bölgenin dışındaki sürgünler kazıp çıkartılır.

Koyu kırmızı rengini almış ve göbeğine dokunulan meyveler toplanır. Meyveler bu zamanlarında en tatlı hallerine ve olgunluklarına erişmişlerdir. Fazla meyvelerden ahududu reçeli yapılabilir veya bu meyveler dondurulabilirler.

Ahududu Irkları

Son yıllarda yapılan iyileştirme çalışmalarıyla dikensiz ve destek gerektirmeyen dik boylu kültür ırkları elde edilmiştir. Ayrıca Rubus cinsinin diğer üyeleriyle yapılan çaprazlamalar sonucunda çok sayıda hibridler elde edilmiştir.

Kara ahududu (Rubus occidentalis) Kuzey Amerika'ya özgü farklı bir bitki türüdür. Farklı yörelerde ahududu olarak adlandırılan diğer Rubus türleri şunlardır:

Diğer türleri

Rubus subgenus Idaeobatus:

• Rubus crataegifolius (Kore ahududu)
• Rubus gunnianus (Tasmanya ahududu)
• Rubus leucodermis (Beyaz kabuklu ahudud)
• Rubus occidentalis (Kara ahududu)
• Rubus parvifolius (Avustralya ahududu)
• Rubus phoenicolasius (Şarap ahududu)
• Rubus rosifolius (Batı Hint Adaları ahududu)
• Rubus strigosus (Amerika ahududu)
• Rubus ellipticus (Sarı Himalaya ahudud)

Hastalık ve zararlıları

Ahududu bazı kelebek (Lepidoptera) türlerinin larvaları için ana besin kaynağını oluşturmaktadır.

Resimleri

Ahududu (kızıl) - suluboya, 1892 

Ahududu (siyah) - suluboya, 1893

Ahududu ve yabanarısı

Kızıl, mor, siyah ve albino ahududu

5 yapraklı yabani kızıl ahududu

ahududu kelimesi ne demek TDK sözlük anlamı ve açıklaması nedir?

isim, bitki bilimi (a:hududu)

1. isim, bitki bilimi Gülgillerden, böğürtleni andıran, çalı görünümünde, dikenli bir bitki (Rubus idaeus).

2. Bu bitkinin duta benzeyen, kırmızı renkli, sulu ve kokulu yemişi, ağaç çileği, frambuaz.

Biyoloji Terimleri Sözlüğü - 1998

İngilizce: raspberry, framboise, Fransızca: framboisier, ronce framboisier, Almanca: echter Himbeerstrauch, Latin: Rubus idaeus

Gülgiller (Rosaceae) familyasından, 100 cm kadar boylanabilen, beyaz çiçekli, dikenli gövdeli, tüylü ve kırmızı renkli meyveleri olan, meyveleri taze yenen ya da reçeli yapılan çok yıllık, çalı şeklindeki bir bitki. Moruh, totuk.