nesne kelimesi ne demek TDK sözlük anlamı ve açıklaması nedir?
1. isim Belli bir ağırlığı ve hacmi, rengi olan her türlü cansız varlık, şey; parça, obje.
2. isim, dil bilgisi Geçişli fiili tümleyen, yalın veya belirtme durumunda bulunan tümleç; düz tümleç:
"Ali bir kitap almış" cümlesinde "kitap" nesnedir.
3. isim, felsefe Öznenin dışında kalan her konu; obje:
"Her nesne ve olaya alaycı bir gözle bakmak ilkesinden yola çıkar bu görüş." - Salâh Birsel
Kelime Kökeni
Eski Türkçe ne érse "ne ise" deyiminden türetilmiştir.
Tarihte En Eski Kaynak
nesne/nim érse "şey" [ Atebet-ül Hakayık (1300 yılından önce) ]
nesne/nesene [ TDK, Tarama Sözlüğü (1300 yılından önce) ]
nesnel "objektif" [ TDK, Felsefe ve Gramer Terimleri (1942) ]
Kategoriler:
Dil Bilgisi Terimleri Sözlüğü
Felsefe Terimleri Sözlüğü
Kelime Etimolojisi (Kökeni) Sözlüğü
Türkçe Sözlük
Nesne (dilbilgisi), cümlede öznenin yaptığı iş ve eylemden doğrudan etkilenen ögedir. Düz tümleç olarak da bilinir. Yüklemi geçişli bir fiil olan cümlelerde bulunur. Yükleme "ne", "neyi" ve "kimi" soruları sorularak bulunur.
YanıtlaSilBelirtili nesne
Belirtili nesne ismin belirtme hâl ekini (-ı, -i, -u, -ü) alır.
• Öğretmen seni görmek istiyor. (kimi?)
• Babam evi boyadı. (neyi?)
• Kardeşim, annemin hediye ettiği kolyeyi kaybetmiş. (neyi?)
• Kışlanın kapısında saatlerce senin gelmeni bekledim. (kimi?)
Belirtisiz nesne
Belirtisiz nesne, hâl eklerinden hiçbirini almaz (yalın hâldedir).
• Yolda eşime çiçek aldım. (ne?)
• Yarın terziye bir takım elbise diktireceğim. (ne?)
• Biraz uzanmak ister misin? (ne?)
• "Akşam eve geç gelme." dedi. (ne?)
Belirtisiz nesneyi tespit etmek için sorulan "ne" sorusunun özne tespitinde kullanılan "ne" sorusu ile karıştırılmaması gerekir. Bu karışıklığı önlemek için özne de soruya dahil edilebilir.
Kedi su içiyordu (Kim/Ne su içiyordu?) Kedi (Özne)
Kedi su içiyordu (Kedi ne içiyordu?) Su (Belirtisiz nesne)