Süleyman Hilmi Tunahan (1888, Silistre, Bulgaristan — 16 Eylül 1959; Kısıklı, Üsküdar, İstanbul); Süleymanlılar cemaatinin kurucusu, Türk din adamı, İslam âlimi ve mutasavvıftır.
{tocify} $title={İçindekiler}
Hakkında bilgi nedir?
- Doğum adı: Süleyman Hilmi Tunahan
- Doğum tarihi: 1888
- Doğum yeri: Silistre, Bulgaristan, Osmanlı İmparatorluğu
- Ölüm tarihi: 16 Eylül 1959 (70-71 yaşında)
- Ölüm yeri: Kısıklı, Üsküdar, İstanbul
- Defin yeri: Karacaahmet Mezarlığı
- İkamet: Kısıklı, Üsküdar,İstanbul
- Vatandaşlık:
- Osmanlı İmparatorluğu (1888-1922)
- Türkiye (1923-1959)
- Meslek: Din adamı, mutasavvıf
- Etkin yıllar: 1920-1959
- Din: Sünni İslam (Hanefi)
- Etkiledikleri: Süleymanlılar
Yaşamı
Osmanlı Devleti egemenliği döneminde Silistre'nin (bugün Bulgaristan sınırları içinde) Ferhatlar köyünde doğdu. Babası Hocazade Osman Efendi, Annesi Hatice Hanım, kardeşleri Fehime, İbrahim ve Halil'dir. İlk ve orta öğrenimini Silistre’de tamamladıktan sonra ailesiyle birlikte 1907'de medrese eğitimi için İstanbul’a geldi. Sevenleri tarafından Nakşibendiye Silsile-i saadat büyüklerinden sayılıp otuz üçüncü ve son halkası olarak kabul edilir. İstanbul'da Diyanet İşleri Başkanlığına bağlı olarak selatin camileri adıyla bilinen Yeni Camii ve Şehzade Camii'nde görev yaptı. Ölümünden önce Sultan Ahmet Camii'nde görevliydi.
Süleyman Hilmi Tunahan, İstanbul'da, 1924 ile 1959 yılları arasında insanlara Kur'an öğretmek için kendine özgü bir eğitim sistemi geliştirdi. Bu yolla çok sayıda öğrenci okuttu. Tunahan'ın medreseleri mevcut Cumhuriyet dönemi yasalarına aykırı olduğu için eğitim faaliyetleri gizlilik içinde yürütüldü. Süleyman Hilmi Tunahan'ın, 1959 yılında devletin bir memuru olarak ölümünden sonra da uzun bir dönem bu eğitim faaliyetleri gizli olarak devam etmiştir.
Tunahan, 1924 yılında Tevhid-i Tedrisat Kanunu'nun çıkması üzerine merkezi İstanbul'da bulunan Müderrisîn Cemiyeti mensup 500 civarında din adamını acilen toplantıya çağırdı. Kendisi o tarihte bu cemiyetin idare heyeti azası ve kâtib-i umumisi (genel sekreter) idi. Tunahan burada yaptığı konuşmasında İslam dininin devamının kendi ellerinde olduğunu, her birinin 2 öğrenci yetiştirmesi hâlinde 2 nesil daha dinin unutulmayacağını anlattı. Aynı toplantı sonunda resmî makamlara gönderdiği bir telgrafta "Biz aşağıda isim ve imzaları bulunan dersiamlar hiçbir ücret talep etmeden Müslüman çocuklarından arzu edenlere din dersi vermeye hazırız" diyerek izin istedi, ancak resmî makamların "Memlekette Tevhid-i Tedrisat Kanunu yürürlüktedir. Hilafına hareket şiddetle ceza-i müstelzimdir" cevabı üzerine kendisi ve birkaç dersiam dışında din adamlarının tamamı geri adım attılar.
Aile sırası
Nakşibendiliğin Süleymanlılar koluna ait olan Silsile-i Saadat, İslam peygamberi Muhammed'i takiben Ebu Bekir ile başlayıp Süleyman Hilmi Tunahan ile son bulan 33 mürşit aşağıdaki şekilde sıralanmaktadır.
- Ebû Bekir
- Salmân-ı Fârisî
- Kâsım bin Muhammed
- Cafer-i Sadık
- Bayezid-i Bistami
- Ebû’l Hasan Kharakânî
- Ebu Ali Farimidi
- Yusuf Hemedani
- Abdulhalik-ıl Güjdevani
- Hace Arif Rivgiri
- Mahmud İncir Fag’nevi
- Ali Râmitenî
- Muhammed Baba Semasi
- Seyyid Emir Külal
- Muhammed Bahauddin
- Alaaddin-i Attar
- Yakub Çerhi
- Ubeydullah Ahrar
- Muhammed Zahid
- Derviş Muhammed
- Muhammed Hacegi Emkengi
- Muhammed Baki Billah
- Ahmed Sirhindi
- Muhammed Masum
- Seyfüddin Arif
- Muhammed Nurü’l-Bedvani
- Şehîd Mirza Mazhar Can-ı Cânan, Şems-ed-Dîn Habîbullah
- Abdullah Dehlevî -(Şâh Ghulam Ali Dehlevî)
- Ebû Saîd Sâhib Mûceddidî - Mûceddid’îyye silsilesinin kurucusu
- Ahmed Saîd Sâhib Farukî - (Ebû Saîd'in oğlu)
- Muhammed Mazhar İş’an Can-ı Canan - (Ebû Saîd Sâhib'in torunu ve Ahmed Saîd Sâhib'nin oğlu)
- Selahüddin İbn-i Mevlana Siracüddin
- Süleyman Hilmi Tunahan
Kaynakça
- Belgesel, Allah Dostları / Maneviyat Dünyamıza İz Bırakanlar, Atlas Yayınları, VCD no:15
- Vakkasoğlu, Vehbi (2003) Maneviyat Dünyamıza İz Bırakanlar, Nesil Yayınları, Ekim, ISBN 9758499440
- Akgündüz, Ahmet (1997) Silistreli Süleyman Hilmi Tunahan, Osmanlı Araştırmları Vakfı, İstanbul.